Wat je hoofd vergeet, bewaart je lijf
We leven in een wereld waarin het hoofd dominant is. Denken, analyseren, verklaren — dat vinden we betrouwbaar. Maar wat als je lijf allang weet wat je hoofd nog probeert te snappen? Wat als spanning, verdriet, en oude pijn zich niet (alleen) nestelen in je gedachten, maar in je spieren, je ademhaling, je organen?
Veel mensen merken op een gegeven moment: “Ik weet het allemaal wel, maar ik voel het niet.” Of: “Ik snap waar het vandaan komt, maar het blijft terugkomen.” Dan is het lichaam aan het woord — en vraagt het om een andere benadering.
Je lichaam als archiefkast van je leven
Het lichaam onthoudt alles. Niet in woorden, maar in gevoelens, reflexen, spierspanning. Trauma of overweldiging hoeft niet altijd groots of dramatisch te zijn. Ook langdurige overbelasting, emotioneel niet gezien worden, of steeds maar moeten doorgaan laat zijn sporen na.
Volgens Bessel van der Kolk (2014), expert op het gebied van trauma, registreert het lichaam alles wat het zenuwstelsel niet goed heeft kunnen verwerken. Denk aan vastzittende adem, een beklemmend gevoel op de borst, altijd ‘aan’ staan of juist niets meer voelen.
“Je stelt je aan” of “je bent zo gevoelig”
We hebben geleerd om pijn weg te redeneren. Om sterk te zijn. Om ‘gewoon door te gaan’. Maar ons lichaam heeft daar lak aan. Het fluistert eerst — en als we niet luisteren, gaat het schreeuwen: via paniek, vermoeidheid, onverklaarbare klachten of een gevoel van afgesneden zijn.
Waar de reguliere zorg soms vastloopt in symptoombestrijding, biedt lichaamsgerichte therapie iets anders: de weg terug naar binnen.
Lichaamsgerichte therapie: (weer) terug in je eigen lijf
Lichaamsgerichte of somatische therapie werkt via het lichaam, niet tegen het lichaam. We werken met wat er ís, niet met wat er zou moeten zijn. Niet zweverig, maar diep geworteld in de kennis van het zenuwstelsel, ademhaling, en trauma-respons.
Technieken via het lichaamsbewustzijn, het ervaren van de Felt Sense (ons onderbewuste, of het energetisch bewustzijn), TRE, (trauma release exercises) en aandachtstraining, kunnen ervoor zorgen weer contact te maken met sensaties, grenzen, spanning en ontspanning. Zoals Peter Levine (2010) zegt:
“Trauma is not what happens to us, but what we hold inside in the absence of an empathetic witness.”
In therapie wordt jouw lichaam geen lastpost, maar een richtingaanwijzer.
Van hoofd naar lijf — waarom dat spannend is
Voor veel mensen is het idee om ‘te voelen’ eng. En terecht. Als je jarenlang hebt geleerd dat je gevoel te groot, te onhandig of te veel is, dan voelt zakken in je lichaam alsof je op glad ijs stapt. Maar juist daar, in dat schurende stukje, zit de ingang naar heling.
Je hoeft het niet in één keer te doen. Het gaat om langzaam leren vertrouwen. Op je lijf. Op jezelf.
Wat lichaamsgericht werk je brengt:
- Meer rust in je zenuwstelsel (bijv. door de polyvagaal regulatie)
- Bewustwording van je grenzen
- Minder onverklaarbare fysieke klachten
- Toegang tot onderdrukte emoties en heling
- Een gevoel van thuiskomen in jezelf
Je lichaam liegt nooit
Je lijf heeft niets te winnen bij toneelspelen. Het draagt wat jij vergeten bent. Het spreekt — zacht of luid — met de hoop dat jij luistert.
Lichaamsgerichte therapie is geen laatste redmiddel. Het is een uitnodiging. Terug naar de basis. Naar voelen in plaats van fixen. Naar zachtheid in plaats van oordeel.
Je hoeft het niet meer te begrijpen. Je hoeft het alleen nog te voelen.
Literatuur
Levine, P. A. (2010). In an Unspoken Voice: How the Body Releases Trauma and Restores Goodness. North Atlantic Books.
Van der Kolk, B. A. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Viking.
